XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

Orien ondoren etorri dira Iztunde'ko beste andereño ta gizaseme antzeslariak: Areitioaurtena, Irigoyen, Lizarraga, Bikandi, Zabalbeaskoa Eizagirre, Lertxundi, Goikoetxea, Arizmendi, Agote, Mujika, Ugartetxea, Barriola, Torregaray zana (G. B.) ta abar.

Guzientzat gure txaloak ta andereñoentzat eskerronaren txorta bana: Iztunde'ko kompañia'k 17 urte auetan ia 200 antzerkizun eman dituzte Euzkadi guzian.

Gipuzkoa'ko erri asi xamar geienetan izan dira.

Bizkaia'n, Bilbao , Gernika, Lekeitio'n, Laburdi'ko Endayan, izugarrizko lana euskeraren alde egiñaz.

Akademiz-akademi, Euskal-Iztundeak, Euskaltzaindia'k berak baño onura aundiagoa egin ote dun nago.

Ez da arritzekoa; Talia'k, Akademus'ek baño indar sakonagoa bai du giza-biotzak igitzeko.

0neraño eldu geran ezkero zuetarik norbaitek, orrenbeste antzerki artean zenbait baliotso, nabarmenik ba'ote diran galdetu lezake.

Basarritarren eran: ainbestean, erantzun bear.

Egia da lenengo aldiko jostirudien artean zarpallukeri asko, orbela ta lastua ugari daudela.

Antzerkiak ez bai'dira onela bat-batean perretxikuen antzera ateratzen; kaskarrenak ere ordea ongarritzat egin dute gero landare eder usaintsuak emateko.

Elerti guzietan onela gerta oi da.

Asierak kaskar ta ezerezak izanagatik gero datoz aurrerapen ta bikaintasuna.

Katalunya'ko Teatroa asieran, ta Serafi Pitarra garaiean, payes ta Barzelona bertako jende txearen artu-emanen autua besterik ez zun.

Gero sortu ziran Iglesias, Rusiñol, Gimera ta abar.

Argentina'ko Teatroa egundaño gauza utsa izan da, Etxague kritiko aipatuak dionez, beti konpadrito, gautxo ta pulperia artean .

Lenengo sariketa ango antzerkigilleai laguntzearren 1915'g. urtean egin zan.

Alemani'n ere Lessing'eren Hamburgische dramaturgie liburuan irakurtzen danez Antzerti kontuan luzaroan prantzesen atzetik ibilli ziran.

Rhin ibai bestaldetik zetorren guzia, polita, atsegin liraña zuten.

Ta Lessing bera, ez zutela beñere benetako aleman-antzertia izango etsita zegon.

Orain, joan ta arrapatu itzazu!.

Emen ere Anton Kaikutik onuntz, au da; Andre JoxepaTronpeta, Amantxi ta Maitasunak arte aurrerapen aundia egin da, ta au dala ta igarri diteke, aurrerantzean, etorkizunean egingo dana.

Itzaldi au asko luzatuko luke aspergarri egiñaz, gure antzertiaren kritika ala maxiaketa egin bearrak.

Alaz guztiaz zerbait ez esatea utsune aundia litzake-ta, arin bederik, nere iritzia azaltzera nijoakizute.